ბერების რესპუბლიკა

11 Nov 2009

ისტორიული მესხეტი ანუ ზემო ქართლი ან სამცხე-საათაბაგო,როგორც იწოდებოდა იგი სხვადასვა დროს, მოიცავდა საკმაოდ ვრცელ ტერიტორიას.
ისტორიული მესხეთის განსაკუთრებული განსაკუტრებული მნიშვნელობის პერიოდი 7-8 საკუნეებზე მოდის. ეს არის პერიოდი, როდესაც ქრისტიანობა ქარტველი ერის ბუნებრივი და საზოგადოებრივი განვითარების ძირატად მამოძრავებელ დზალად იქცა. ჯერ კიდევ არაბების მიერ პოლიტიკურად დასჰლილ, ღვტისმსჰობლიის წილხვედრ მიწაზე სრულიად ახლაი სადძირკველი უნდა გაჩრილიყო, სადაცრწმენისა და შრომის შედეგად ისეტი გალავანი აღიმარტებოდა, რომლის წიაგშიც ნიკო მარის სიტყვებიტ „ბერების რესპუბლიკა“ აღმობრწყინდბოდა, რომლის იდეოლოგიური ერთობა ქვეყნის შემდგომი გაერტიანების მრავალსაუკუნოვან ქვაკუტხედად იქცეოდა.
ყოველი ამის ფუდზემდებელი იყო ის მოძღვარტმოძგვარი, რომლის სახესჰიც მტელი იმდროინდელი სამონასტრო ხასიატი გამოსჭვივის და რომელმაც ფიზიკურად ძლიერ მტერს მაღალი სულიერება დასარწმუნოებრივი შრომა დაუპირისპირა. ეს იდეა იყომისი საფუძველთასაფუძველი, იგი იყო იმ ქვეყნის ანგელოზი, რომელსაც წილად ხვდა ქვათა ჭიდილში შეექმნა „ქვის ფერცელი“ და მასზე ამოეტვიფრა ეროვნული კონცეფცია, რომელსიც XIX საუკუნესჰი ილია ჭავჭავაძის სახიტ ჰპოვებდა გაგრძელებას.
საუკუნეში მტრისაგან აოხრებულ კლარჯეთის უდაბნოში გრიგლ ხანძტელის ინიციატივით და მეტაურობით დიდი სამონასტრო ცენტრი იქნმება. ამ ცენტრის კულტურული სააღმშენებლო მოღვაწეობა მარტო კლარჯეთით არ შემოიფარგლულა. მან საქართველოს სხვა რეგიონებშიც სათანადო გამოძახილი ჰპოვა.
ამ მხრივ, ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კუტხეს წარმოადგენს ბორჯომის რაიონი, სადაც გრიგოლ ხანძთელის მოწაფეებს თევდორესა და ქრისტეფორეს მონასტრები აუშენებიათ.